Η έκθεση, ”Αθλητικά και Ενεργειακά ποτά για Παιδιά και Εφήβους: είναι κατάλληλα;” δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2011 από την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής και προειδοποιεί για κινδύνους στους νέους.
«Τα ενεργειακά ποτά περιέχουν ουσίες ,που δεν βρέθηκαν σε αθλητικά ποτά, και δρουν ως διεγερτικά. Τέτοιες ουσίες είναι η καφεΐνη, το guarana και ταυρίνη.
Η καφεΐνη – μακράν το πιο δημοφιλές διεγερτικό – έχει συνδεθεί με έναν αριθμό επιβλαβών επιπτώσεων για την υγεία των παιδιών, συμπεριλαμβανομένων στην ανάπτυξη νευρολογικών συμπτωμάτων και στο καρδιαγγειακό σύστημα », σύμφωνα με την έκθεση.
Marcie Beth Schneider, μέλος της AAP Committee on Nutrition δηλώνει: «Σε πολλές περιπτώσεις, είναι δύσκολο να πούμε πόσο πολύ καφεΐνη υπάρχει σε ένα προϊόν κοιτάζοντας απλά την ετικέτα. Μερικά ενεργειακά ποτά μπορεί να έχουν πάνω από 500 mg καφεΐνης, που είναι το αντίστοιχο των 14 κουτιών σόδα. ”
”Υπάρχει μεγάλη σύγχυση για τα αθλητικά και ενεργειακά ποτά”, συνέχισε. “Κάποια παιδιά καταναλώνουν ενεργειακά ποτά – που περιέχουν μεγάλες ποσότητες καφεΐνης – όταν στόχος τους είναι απλώς η ενυδάτωση μετά την άσκηση. Αυτό σημαίνει την κατάποση μεγάλων ποσοτήτων καφεΐνης και άλλων διεγερτικών, η οποία μπορεί να είναι επικίνδυνη. ”
Holly Benjamin, εκτελεστικό μέλος της επιτροπής της AAP Council on Sports Medicine and Fitness, δήλωσε: αθλητικά ποτά μπορεί να είναι χρήσιμα για τους νέους αθλητές που ασχολούνται με την παρατεταμένη, έντονη σωματική δραστηριότητα. Αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι περιττά για το χώρο του αθλητισμού ή την αίθουσα του σχολείου.
«Τα αθλητικά ποτά περιέχουν επιπλέον θερμίδες που τα παιδιά δεν χρειάζονται, και θα μπορούσαν να συμβάλουν στην παχυσαρκία και την φθορά των δοντιών. Είναι καλύτερο για τα παιδιά να πίνουν νερό κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση, και να έχουν τη συνιστώμενη κατανάλωση χυμού και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γάλα μαζί με τα γεύματα. Τα αθλητικά ποτά δεν συνιστώνται ως ποτά να έχουν μαζί με τα γεύματα. ”
Εν τω μεταξύ, η παιδική και εφηβική παχυσαρκία (μεταξύ των ηλικιών από 2 έως 19) αυξάνεται συστηματικά. Κατά την περίοδο 2007-2008 αυξήθηκε κατά 17% από 5% το 1971-1974, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Μια μελέτη του 2011 στο περιοδικό Pediatrics σχετικά με ενεργειακά ποτά σημείωσε ότι η βαριά κατανάλωση καφεΐνης συνδέεται με επιληπτικές κρίσεις , μανία , εγκεφαλικό επεισόδιο , ακόμη και τον θάνατο .
Αποτελέσματα ευρωπαϊκής μελέτης σχετικά με την κατανάλωση “ενεργειακών”ποτών από συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και των εφήβων, από την ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων EFSA.
Η συλλογή δεδομένων ξεκίνησε τον Φεβρουάριο και ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο 2012. Ο συνολικός αριθμός των συμμετεχόντων ήταν 52.000 από 16 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ των χωρών που έλαβαν μέρος στη μελέτη ήταν και η Ελλάδα.
Η μελέτη έδειξε ότι η ηλικιακή ομάδα η οποία είναι πιο πιθανό να καταναλώνει “ενεργειακά” ποτά είναι οι έφηβοι (10-18 ετών). Συγκεκριμένα, το 68% συνολικά των εφήβων που έλαβαν μέρος στη μελέτη δήλωσαν ότι καταναλώνουν “ενεργειακά” ποτά (το αντίστοιχο ποσοστό μόνο για την Ελλάδα σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, εκτιμάται σε 48%).
Συνολικά μεταξύ των εφήβων που καταναλώνουν τα ποτά αυτά, το 12% είχε “υψηλή χρόνια” κατανάλωση (κατανάλωση τουλάχιστον 4-5 ημέρες την εβδομάδα, με μέση κατανάλωση 7 λίτρα “ενεργειακών” ποτών τον μήνα), ενώ το 12% είχε “υψηλή οξεία” κατανάλωση (κατανάλωση τουλάχιστον 1 λίτρο περίπου τη φορά).
Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν τα αποτελέσματα από την ηλικιακή ομάδα των παιδιών (3-10 ετών), όπου το 18% δήλωσε ότι καταναλώνει ενεργειακά ποτά. Μεταξύ αυτών, το 16% είχε “υψηλή χρόνια” κατανάλωση των ποτών αυτών με μέση κατανάλωση σχεδόν 4 λίτρα “ενεργειακών” ποτών το μήνα. Τα δεδομένα από τους ενήλικες έδειξαν ότι περίπου το 30% των ενηλίκων καταναλώνουν “ενεργειακά” ποτά.
Μεταξύ αυτών, το 12% είχε “υψηλή χρόνια” κατανάλωση των ποτών αυτών με μέση κατανάλωση 4,5 λίτρα “ενεργειακών” ποτών το μήνα, ενώ το 11% είχε “υψηλή οξεία” κατανάλωση.
Όσον αφορά στη συνεισφορά των “ενεργειακών” ποτών στη συνολική διαιτητική έκθεση στην καφεΐνη, εκτιμήθηκε ότι αυτή είναι περίπου 8% για τους ενήλικες που καταναλώνουν “ενεργειακά” ποτά, 13% για τους εφήβους καταναλωτές και 43% για τα παιδιά που καταναλώνουν “ενεργειακά” ποτά.
Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα για το δείγμα των Ελλήνων εφήβων (11-18 ετών) από τη μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της EFSA, με τα αποτελέσματα αντίστοιχης μελέτης που είχε εκπονήσει το 2012 ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) σε μαθητές λυκείου (15-18 ετών), παρατηρείται ότι τα ποσοστά κατανάλωσης “ενεργειακών” ποτών είναι παρόμοια (περίπου 44% του δείγματος στη μελέτη του ΕΦΕΤ έναντι 48% στη μελέτη για λογαριασμό της EFSA). Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ανάμεσα στους λόγους επιλογής των ποτών αυτών μεταξύ των εφήβων, η γεύση αποτελεί τον κυριότερο λόγο επιλογής τους και στις δύο μελέτες.
Πηγές: