Το όνομα μέντα προέρχεται από το λατινικό mentha, το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από το αρχαιοελληνικό μίνθη. Στη Ελληνική μυθολογία η Μίνθη, ήταν μια πανέμορφη νύμφη την οποία είχε ερωτευτεί ο Πλούτωνας, ο θεός του κάτω κόσμου. Όταν όμως η Περσεφόνη ή κατ’ άλλους η Δήμητρα ανακάλυψε τη σχέση καταδίωξε τη Μίνθη και την ποδοπάτησε. Κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου της, ο Άδης μήτε καν κινήθηκε να τη βοηθήσει. Περιορίστηκε να τη μεταμορφώσει σε ένα φυτό, που ξαφνικά φύτρωσε για πρώτη φορά στο βουνό Μίνθη της Τριφυλίας. Είναι η γνωστή μέντα, αφιερωμένη από τότε στον θεό του σκοταδιού. Το φυτό ευτυχώς κατάφερε να διατηρήσει το υπέροχο άρωμα του.
Χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως σήμερα σαν αρωματικό στη μαγειρική, την οινοποιία και στη φαρμακοποιία. Οι αρχαίοι Έλληνες έτριβαν το τραπέζι με δυόσμο πριν από το γεύμα. Επίσης αρωμάτιζαν το νερό τού μπάνιου. Από τον 6ο αιώνα συναντούμε κρέμες καθαρισμού δοντιών με δυόσμο. Τα ποντίκια φαίνεται να αποφεύγουν τη μυρωδιά τους γι’ αυτό και χρησιμοποιείται για την απομάκρυνσή τους. Στην Αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός χρησιμοποιούσαν την μέντα κατά της δυσπεψίας, κατά των νευρικών διαταραχών, κατά των ιλίγγων, της αϋπνίας, της γαστρίτιδας, του βήχα, του κρυολογήματος, του πονόλαιμου και ως αντισπασμωδικό.
Ανατολικά….
Η ωραία Σεχραζάτ, που διηγιόταν στον Σουλτάνο τις ωραίες ιστορίες στις Χίλιες και Μία Νύχτες, οφείλει ίσως τη ζωή της σε μερικά φλιτζάνια μυρωδάτο τσάι μέντας, που της σερβίριζαν κάθε μέρα, πριν ξημερώσει, την ίδια πάντα ώρα, για να μπορεί να συνεχίζει τις ιστορίες του Σεβάχ του Θαλασσινού και του Αλαντίν. Πολλές Αραβικές φυλές από την αρχαιότητα τη χρησιμοποιούσαν σε μορφή ροφήματος για τη σεξουαλική διέγερση αλλά σε αρκετά μεγάλες ποσότητες διότι αλλιώς έχει την ακριβώς αντίθετη δράση.
Ακόμη και ο Σαίξπηρ την αναφέρει, μαζί με την λεβάντα και το δεντρολίβανο, σαν διεγερτικό για τους κυρίους της μέσης ηλικίας.
Είδη Μέντας…
Υπάρχουν τουλάχιστον 25 έως 30 γνωστά είδη μέντας. Ο δυόσμος, η μέντα-περγαμόντο, η μέντα-ανανάς και το φλισκούνι είναι τα πιο γνωστά και διαδεδομένα.
Περιέχει…
Η μέντα περιέχει φαινολικά στοιχεία με έντονη αντιοξειδωτική δράση. Οι πολλές βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία της περιλαμβάνουν: βιταμίνη Α, φθόριο, φολικό οξύ, κάλιο και φώσφορο.
Η μέντα χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα, στη φαρμακευτική καθώς και σε πολλά βιομηχανοποιημένα τρόφιμα. Συστατικά της περιέχονται σε οδοντόπαστες, μαστίχες, σαπούνια, κρέμες, γλυκά και φάρμακα για τον βήχα. Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται στην ποτοποιία, στη ζαχαροπλαστική, στη φαρμακοποιία, στην οδοντοκρεμοποιία ακόμη και στην αρωματοποιία. Αποξηραμένη χρησιμοποιείται ως τσάι, με ευεργετικές ιδιότητες για το στομάχι, το πεπτικό σύστημα και τον πονοκέφαλο.
Η μέντα βοηθά την πέψη, συμβάλλοντας στην πρόληψη της κράμπας στην κοιλιακή χώρα. Μελέτες έχουν δείξει πως η μέντα μπορεί να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα στις γαστρεντερικές ενοχλήσεις και μπορεί ακόμα να βοηθήσει στην πρόληψη σχηματισμού ελκών στο στομάχι.
Το τσάι μέντας έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία κολικών, καούρας, δυσπεψίας και για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Το άρωμα της μέντας φαίνεται επίσης να βοηθά στην μνήμη.
Αφέψημα:
Βράζουμε 10 γρ. φύλλα σε ένα λίτρο νερό. Πίνουμε 3 φλυτζάνια την ημέρα
Τα φύλλα…
Τα φύλλα της μέντας, ως κατάπλασμα, καταπραΰνουν και βοηθούν στην επούλωση εγκαυμάτων.
Με ατμόλουτρο από φρέσκα φύλλα είναι αντισηπτική, απολυμαντική τονώνοντας το πρόσωπο και την κυκλοφορία του αίματος.
Τοποθετώντας φύλλα μέντας στους κροτάφους, μπορούν να βοηθήσουν στο κρυολόγημα και τους πονοκεφάλους.
Στην κουζίνα:
Τα φρέσκα φύλλα μπορούν να προστεθούν σε σούπες και σαλάτες. Είναι επίσης ιδανικά για να συνοδέψουν τυριά και ψάρι ενώ χρησιμοποιούνται σε σάλτσες και λικέρ αλλά και σαν γαρνιτούρα σε παγωτά και επιδόρπια με σοκολάτα. Μερικά φύλλα μέντας ή δυόσμου συνοδεύουν πάντα το δημοφιλές κοκτέιλ Mojito!
Επιλογή και αποθήκευση:
Τα φύλλα πρέπει να είναι τρυφερά και όχι μαραμένα. Τα πιο παλιά φύλλα είναι πικρά και δεν έχουν καλή γεύση.
Διατηρήστε τα φύλλα της φρέσκιας μέντας στο ψυγείο, σε πλαστική σακούλα, όχι πάνω από δύο ή τρεις μέρες.
Αιθέριο έλαιο μέντας
Υπάρχουν πάνω από 1000 μελέτες για το αιθέριο έλαιο μέντας!
Είναι αρκετά δημοφιλές μιας και χρησιμοποιείται σε πολλά εμπορικά προϊόντα.
Η μενθόλη στη μέντα χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια ως ένα κατασταλτικό του βήχα και ως αποσυμφορητικό. Είναι ένα κοινό συστατικό σε σταγόνες για το βήχα, ρινικά σπρέι και αλοιφή για το στήθος. Ερευνητές ανακάλυψαν μια απόληξη νεύρου που αντιδρούσε στο κρύο και στη μενθόλη. Αυτό το γεγονός μπορεί να εξηγεί τη δροσιστική αίσθηση της μέντας, καθώς και την κοινή χρήση της ως αποφρακτικού της ρινικής κοιλότητας.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να χρησιμοποιηθεί: τοπικά, σκέτο ή αναμεμειγμένο με ένα έλαιο βάσης, εσωτερικά ως τσάι ή προστεθειμένο σε νερό, αρωματικά σε έναν διασκορπιστή ή σε ένα μπολ με ατμό νερού.
Χρήσεις αιθέριου ελαίου μέντας
Πονοκέφαλοι: Κάντε μαλάξεις με λίγες σταγόνες αιθέριο έλαιο μέντας στους κροτάφους, τη βάση του κρανίου και κατά μήκος της γραμμής των μαλλιών θα βοηθήσει να απαλλαγείτε από τον πονοκέφαλο.
Δυσοσμία του στόματος: Αν η κακοσμία οφείλεται σε θέματα πέψης τότε αραιώστε 4 σταγόνες έλαιο μέντας σε νερό και χρησιμοποιείστε το ως στοματικό διάλυμα.
Ανακουφίστε την καούρα: Προσθέστε μια σταγόνα έλαιο μέντας στο τσάι σας, μαζί με ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι. Ή, δοκιμάστε 1-2 σταγόνες σε ένα ποτήρι γάλα. Μπορείτε επίσης να αναμίξετε 5 σταγόνες με ένα κουταλάκι του γλυκού λάδι βάσης και να κάνετε μασάζ στην άνω κοιλιακή χώρα.
Ρίξτε τον πυρετό: Αναμείξτε λίγες σταγόνες έλαιο μέντας σε ένα έλαιο βάσης και απλώστε σε όλο το σώμα. Μπορεί να μειώσει τη θερμοκρασία του σώματος έως και 3 βαθμούς μέσα σε λίγα λεπτά.
Διώξτε την υπνηλία: Συνδυάστε μέντα με ένα έλαιο εσπεριδοειδών όπως λεμόνι ή πορτοκάλι και εφαρμόστε στο πίσω μέρος του λαιμού. Εισπνεύστε το λάδι που έχει απομείνει στα χέρια σας. Πραγματικά λειτουργεί.
Για πόνο στο στομάχι: Πιείτε ένα μεγάλο ποτήρι νερό με μία σταγόνα έλαιο μέντας.
Καταπολεμήστε τη ναυτία: Τρίψτε μια σταγόνα αιθέριο έλαιο μέντας στην κοιλιά ή τοποθετήστε μια σταγόνα σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό και πιείτε το.
Κατά της φαγούρας: Εφαρμόστε έλαιο μέντας για να σταματήσει ο κνησμός που προκαλείται από τα τσιμπήματα εντόμων, κνίδωση, ή δηλητηριώδη φυτά.
Διώξτε τα ποντίκια: τοποθετήστε σε διάφορα σημεία μπάλες από βαμβάκι εμποτισμένες με αιθέριο έλαιο μέντας. Στα ποντίκια δεν αρέσει η μέντα.
Απωθεί τις αράχνες και τα μυρμήγκια: Τοποθετήστε μπάλες από βαμβάκι με έλαιο μέντας στα σημεία που έχετε παρατηρήσει ότι συναθροίζονται. Εναλλακτικά φτιάξτε το δικό σας εντομοαπωθητικό. Γεμίστε ένα μπουκάλι ψεκασμού με νερό και προσθέστε 4-5 σταγόνες έλαιο μέντας.
Ανακουφίστε τις εποχιακές αλλεργίες: Συνδυάστε λεβάντα, μέντα και αιθέρια έλαια λεμονιού μαζί με λίγο έλαιο βάσης και τρίψτε σε αυτό τα πέλματα, το πίσω μέρος του λαιμού και το μέτωπο. Κάντε εισπνοές, θα φέρει άμεση ανακούφιση.
Κουρασμένα πόδια: Προσθέστε μερικές σταγόνες στο ποδόλουτρο. Ανακουφίζει τα κουρασμένα και πρησμένα πόδια.
Απορρυπαντικά οικιακής χρήσης: Αναμείξτε με ξύδι και νερό για να κάνετε ένα αποτελεσματικό καθαριστικό
1/2 φλιτζάνι λευκό ξίδι
1 λίτρο νερό
1/4 – 1/2 κουτ. αιθέριο έλαιο μέντας
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Τα 100% καθαρά αιθέρια έλαια είναι ουσίες δυνατές και απαιτείται μεγάλη προσοχή στη χρήση τους.
Διαβάστε με προσοχή ότι αναφέρεται στις ετικέτες και στα φυλλάδια.
Μην τα χρησιμοποιείται ποτέ αυτούσια πάνω στο δέρμα εκτός από τα έλαια: λεβάντας, τριαντάφυλλου, τεϊόδενρου (tea tree)
Διαβάστε επίσης: Αιθέρια Έλαια. Τι να προσέχουμε κατά την αγορά τους.