Η φύση έχει σταθεί ιδιαίτερα γενναιόδωρη στον τόπο μας, χαρίζοντάς του μια πλούσια γκάμα από αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά.
Η αυτοφυής χλωρίδα της Ελλάδας είναι από τις πλουσιότερες της Μεσογείου και των Βαλκανίων και έχουν καταγραφεί πάνω από 6.000 είδη, από τα οποία τα 500-600 είναι αρωματικά φαρμακευτικά φυτά. Η Ελλάδα είναι η 3η σε βιοποικιλότητα χώρα στον πλανήτη. Ζούμε πραγματικά σε έναν ευλογημένο τόπο και είναι κρίμα που η ζωή μας στις πόλεις, μας έχει κρατήσει μακριά από αυτόν το θησαυρό.
Η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει έναν πολύ σημαντικό αριθμό ειδών με κυριότερα τη ρίγανη, το θυμάρι, το θρούμπι, το φασκόμηλο, το γλυκάνισο, το μάραθο (μαραθόσπορος), το χαμομήλι, τη δάφνη, τη μέντα, τον δυόσμο, το φλισκούνι, τη λεβάντα, το μελισσόχορτο και τέλος τα μοναδικά και πολύ γνωστά τοπικά προϊόντα κάποιων περιοχών της Ελλάδας όπως τη μαστίχα της Χίου, τον κρόκο της Κοζάνης, το δίκταμο της Κρήτης και το τσάι του βουνού της Βρύναινας (Ν. Μαγνησίας).
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα που έχουν είναι ότι μπορούν εύκολα να καλλιεργηθούν σε γλάστρες στο μπαλκόνι μας και δε χρειάζονται μεγάλη φροντίδα. Μπορούν να καλλιεργηθούν ακόμη και σε μπαλκόνια που δεν τα βλέπει πολύ ο ήλιος. Με λίγη οργάνωση και ελάχιστο κόπο, μπορείτε να έχετε φρέσκα αρωματικά φυτά στο πιάτο σας!
Χρησιμοποιήστε τις ιδέες σε αυτό το άρθρο για να δημιουργήσετε ένα κήπο βοτάνων. Εμπιστευτείτε τα βότανα που ζουν για χρόνια μέσα στην παράδοση μας και σίγουρα δεν θα χάσετε!
ΡΙΓΑΝΗ
Η ρίγανη έχει 12 φορές περισσότερο αντιοξειδωτική δράση από το πορτοκάλι, 30 από την πατάτα και 42 από το μήλο και ευτυχώς για μας δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε χώρο.
Δεν αγαπάει το πολύ νερό, άρα χρειάζεται ένα χώμα με καλή αποστράγγιση, που δεν λασπώνει. Επιλέξτε να την φιλοξενήσετε σε μέρος με πολύ ήλιο, ακόμα και αν αυτό πλήττεται από δυνατό αέρα. Σαν φυτό έχει μεγάλες αντοχές και δεν επηρεάζεται εύκολα από τον αέρα.
Χρήση
Αν θέλετε να τη χρησιμοποιήσετε νωπή τότε μπορείτε να κάνετε τη συγκομιδή σας όλο το χρόνο! Από την άλλη αν έχετε σκοπό να την αποξηράνετε η καλύτερη εποχή είναι το καλοκαίρι.
Δενδρολίβανο
Δενδρολίβανο ή αλλιώς αρισμαρί εκτός από αρωματικό φυτό είναι και πολύ καλό βότανο. Στην αγορά θα βρείτε δυο ποικιλίες, την ορθόκλαδη και την πλαγιόκλαδη. Προτιμήστε την πρώτη, αφού εκτός από τη χρήση στην κουζίνα ή σαν βότανο μπορεί να προσφέρει και μια πολύ όμορφη όψη στο μπαλκόνι σας.
Γενικά σαν φυτό δεν έχει περίεργες απαιτήσεις. Αυτό που του αρέσει όμως είναι το χώμα να στραγγίζει καλά και επομένως να μην αποθηκεύεται περιττό νερό στη γλάστρα. Το δεντρολίβανο είναι ένα από τα ευκολότερα φυτά στο πότισμα. Στέγνωσε τελείως; Τότε το ποτίζεις!
ΧΡΗΣΗ
Αν σκοπεύετε να το χρησιμοποιήσετε στην κουζίνα σας κόψτε λίγα κλαδάκια από το πάνω μέρος του φυτού. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να συλλέξετε τα τρυφερότερα μέρη του φυτού στο φαγητό σας, αλλά και να βοηθήσετε να φουντώσει περισσότερο.
Το δεντρολίβανο δίνει άρωμα, ένταση και χρώμα σε ελαιόλαδα, ξύδια αλλά και μαγειρικά αλάτια. Ταιριάζει με το μοσχάρι, το αρνί, τα κυνήγια και τα πουλερικά.
ΘΥΜΑΡΙ
Πιστεύεται ότι έχει την δύναμη να εξολοθρέψει τα μικρόβια εντός του χρονικού διαστήματος των εξήντα (60) λεπτών!!!
Το θυμάρι χρειάζεται ηλιόλουστες θέσεις στο μπαλκόνι μας για να ευδοκιμήσει και να αναπτυχθεί. Είναι ανθεκτικό στις ξηροθερμικές συνθήκες του καλοκαιριού αλλά και στο κρύο του χειμώνα. Δεν χρειάζεται υπερβολικό πότισμα και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στον εφοδιασμό του με νερό.
ΧΡΗΣΗ
Θα κλαδέψουμε το θυμάρι ελαφρά, όταν χρειάζεται, για να το αποξηράνουμε και για να διατηρήσουμε το σχήμα του. Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιείται ξερό ως καρύκευμα, καθώς το φρέσκο, αν και έχει πιο πλούσια γεύση, είναι λιγότερο πρακτικό και έχει μικρή διάρκεια ζωής (περίπου 1 εβδομάδα).
ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ
Το φασκόμηλο πρέπει να τοποθετηθεί σε ηλιόλουστη ή ημισκιερή θέση στο μπαλκόνι ή στην αυλή μας. Αν και παρουσιάζει σχετική αντοχή στην παγωνιά του χειμώνα, ευδοκιμεί καλύτερα σε θέση προφυλαγμένη από ανέμους. Tο υπερβολικό πότισμα μπορεί να σαπίσει το φασκόμηλο μας.
Κλαδεύουμε το φασκόμηλο μέσα στο φθινόπωρο, μετά το τέλος της ανθοφορίας του, για να μας δώσει ξανά πλούσια βλάστηση και να μπορέσει να αναπτυχθεί εκ νέου το φύλλωμα του.
ΧΡΗΣΗ
Στην μαγειρική χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό διαφόρων ζωμών, φαγητών και του ξιδιού ενώ θεωρείται και μελισσοτροφικό φυτό παρέχοντας μέλι εκλεκτής ποιότητας.
ΘΡΟΥΜΠΙ
Αναπτύσσεται πολύ καλά σε γλάστρα αρκεί να το προστατέψτε το χειμώνα από το κρύο. Το φυτό αυτό αγαπάει τον ήλιο και τις πολύ μικρές ποσότητες νερού.
Το θρούμπι χρησιμοποιείται επίσης εδώ και 2000 χρόνια στη μαγειρική, καθώς δρα ως χωνευτικό και θεωρείται ιδανικό για όλα τα δύσπεπτα πιάτα. Διαθέτει έντονη γεύση που θυμίζει θυμάρι και ρίγανη. Οι αρχαίοι Έλληνες έφτιαχναν κρασί αρωματισμένο με θρούμπι, τον θυμβρίτη οίνο.
Χρήση
Χρησιμοποιείται ως εξαίρετο μπαχαρικό και αρωματικό στη μαγειρική. Τα φύλλα του είτε νωπά είτε αποξηραμένα εμπλουτίζουν τα φαγητά με το εξαιρετικό του άρωμα που θυμίζει κάτι μεταξύ θυμαριού και ρίγανης. Έχει αντιοξειδωτική δράση και όπως πολλοί πιστεύουν, διαθέτει και αφροδισιακές ιδιότητες.
Ταιριάζει με φασόλια, κουνέλι, σε ντοματοσαλάτες ή πράσινες σαλάτες πολύ ψιλοκομμένο. Ιδανικό στις ελιές, τις αποκαλούμενες θρούμπες.Επίσης, σε πουλερικά, ψητά κρέατα, ομελέτες, πίτσες. Δοκιμάστε το με δύσπεπτα πιάτα.
ΜΑΡΑΘΟΣ
Η ρίζα του μάραθου είναι το γνωστό φινόκιο που χρησιμοποιούμε σε σαλάτες και φαγητά. Ως φυτό θέλει οπωσδήποτε βαθιά γλάστρα και ζέστη για να έχει σωστή ανάπτυξη. Δε θέλει συχνό πότισμα.
ΧΡΗΣΗ
Η γεύση και το άρωμά του που μοιάζει πολύ με εκείνο του ούζου και ταιριάζει πολύ στη μαγειρική. Τρώγεται ωμό σε σαλάτες, αν και λόγω της δυνατής γεύσης του μπορεί να επισκιάσει τις υπόλοιπες. Συνδυάζεται καλά με εσπεριδοειδή και θαλασσινά.
Ο μάραθος έχει επίσης τη φήμη του κατασταλτικού της όρεξης και είναι υποστηρικτικός για την απώλεια βάρους. Μελέτες έχουν επίσης δείξει πως έχει διουρητική δράση και μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κατακράτησης υγρών.
ΧΑΜΟΜΗΛΙ
Το χαμομήλι είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα, εδώ και αιώνες χρησιμοποιείται από τους ανθρώπους για τις θεραπευτικές του ιδιότητες αλλά και για την απαλή και ευχάριστη γεύση του σαν τσάι. Παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιείται ευρέως, οι ερευνητές συνεχίζουν να ανακαλύπτουν νέα στοιχεία σχετικά με τις ενεργές ουσίες που περιέχει.
Ο σπόρος φυτεύεται την άνοιξη ή το φθινόπωρο, αρχικά σε μικρές γλάστρες και όταν μεγαλώσει αρκετά και είναι έτοιμο για μεταφύτευση, το μεταφέρουμε στο έδαφος ή σε μεγαλύτερη γλάστρα.
ΧΡΗΣΗ
Χρησιμοποιείστε τα αποξηραμένα άνθη του χαμομηλιού για να φτιάξετε ένα γευστικό και θεραπευτικό τσάι. Το χαμομήλι έχει αντιβακτηριδιακές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις και είναι χαλαρωτικό. Έχει επίσης βρεθεί ότι μειώνει το ουρικό οξύ στο αίμα γεγονός που πιθανόν να είναι ευεργετικό για ασθενείς με ποδάγρα.
Έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία των κολικών, των αιμορροΐδων, της στοματίτιδας και για διάφορες άλλες παθήσεις του πεπτικού συστήματος συμπεριλαμβανομένου και του έλκους. Επίσης βοηθά στη μείωση των αερίων του στομάχου και του εντέρου.
Λεβάντα
Η λεβάντα είναι από τα πιο δημοφιλή αρωματικά φυτά που μπορούμε εύκολα να καλλιεργήσουμε σε γλάστρα ή ζαρντινιέρα στο μπαλκόνι.
Ευδοκιμεί κι αναπτύσσεται καλύτερα σε ηλιοφανείς θέσεις στο μπαλκόνι, καθώς είναι ανθεκτική στην ξηρασία. Για τη φύτευση της λεβάντας, επιλέγουμε βαθιές γλάστρες με διάμετρο και ύψος τουλάχιστον 30 εκατοστών, καθώς η λεβάντα διαθέτει δυνατό ριζικό σύστημα που προχωρά σε βάθος και παρουσιάζει γρήγορη ανάπτυξη. Έχει μικρές απαιτήσεις σε νερό, ενώ το υπερβολικό πότισμα μπορεί να επιφέρει σάπισμα του ριζικού συστήματος.
ΧΡΗΣΗ
Αν τοποθετήσουμε άνθη λεβάντας κάτω από το μαξιλάρι μας, θα μας χαρίσουν ένα ευχάριστο ύπνο. Το αιθέριο έλαιο από τα άνθη της λεβάντας έχει εντομο-απωθητικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται για την παρασκευή φυσικών εντομοκτόνων. Γι’ αυτό, άλλωστε φυλάσσουμε στις ντουλάπες άνθη λεβάντας, για να προστατεύσουμε τα ρούχα από το σκώρο και παράλληλα να τα αρωματίσουμε.
ΜΕΝΤΑ
Μπορούμε εύκολα να καλλιεργήσουμε σε γλάστρα ή ζαρντινιέρα στο μπαλκόνι μας και να συγκομίσουμε τα φρέσκα μυρωδάτα φύλλα της τόσο για τις σαλάτες και τα φαγητά μας, όσο και για να φτιάξουμε ροφήματα ή αγαπημένα δροσερά ποτά.
Προσοχή γιατί είναι ευαίσθητη στην παγωνιά του χειμώνα, στους βοριάδες, καθώς και στον δυνατό καλοκαιρινό ήλιο. Χρειάζεται τακτικά ποτίσματα και ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες που υπάρχει έντονη ηλιοφάνεια, σε καθημερινή βάση.
ΧΡΗΣΗ
Μπορείτε να κόψετε κλαράκια με πολλά και φρέσκα φύλλα μέντας, να τα βάλετε σε πλαστική σακούλα τροφίμων που κλείνει αεροστεγώς και στη συνέχεια να την αποθηκεύσετε στο ψυγείο.
Ο πιο εύκολος τρόπος είναι να αποξηράνετε φύλλα μέντας και να τα προσθέτετε στις συνταγές σας. Η μέντα χρησιμοποιείται τόσο στη μαγειρική όσο και στη ζαχαροπλαστική. Ταιριάζει στα φρούτα αλλά και στα λαχανικά. -Πολύ συχνά χρησιμοποιείται σαν ρόφημα.
ΔΥΟΣΜΟΣ
Ίσως το πιο δημοφιλές αρωματικό φυτό μετά τον βασιλικό. Βρίσκουμε μια σκιερή ή ημισκιερή θέση για τη γλάστρα του δυόσμου στο μπαλκόνι ή στην αυλή μας και δεν τον αφήνουμε να πει το νερό,νεράκι! Χρειάζεται τακτικό πότισμα και ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.
ΧΡΗΣΗ
Ο δυόσμος αποτελεί εξαιρετική πρώτη ύλη σε σαλάτες, σε συνταγές μαγειρικής και σε ροφήματα. Αρωματίζει σούπες, σάλτσες, σαλάτες. Ταιριάζει επίσης με ζυμαρικά, πατάτες, αρνί, κεφτέδες, ντομάτα, μελιτζάνα,κολοκύθι, μανιτάρι, τυροσαλάτες κ.α.
Το τσάι δυόσμου περιέχει αρκετές σημαντικές ενώσεις και αντιοξειδωτικά και κυρίως το λιμονένιο και την L-καρβόνη, μαζί με διάφορα άλλα φλαβονοειδή και κάποια ποσότητα μενθόλης (σημαντικά μικρότερη από τη μέντα). Χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στην παραδοσιακή ιατρική λόγω της ισχυρής αντιμυκητισιακής δράσης του.
ΦΛΙΣΚΟΥΝΙ
Στην ουσία, πρόκειται για άγριο είδος Μέντας. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα, θέλει ήλιο και αρκετό νερό.
ΧΡΗΣΗ
Το ρόφημα από φλισκούνι έχει στομαχική και χωνευτική δράση, ενώ τονώνει τη λειτουργία του συκωτιού. Είναι επίσης θερμαντικό, αφού ανεβάζει τη θερμοκρασία του σώματος.
Δρα ως αντιφυσητικό, χολαγωγό, αντιδιαρροϊκό, σπασμολυτικό. Το έγχυμα των νωπών φύλλων δίνει ένα εξαιρετικό αντιφυσητικό τσάι, σαν εκείνο της MENTHA piperita αλλά χωρίς τα μειονεκτήματα της μεντόλης. Έχει επίδραση επί του ήπατος, κατά της διάρροιας και κυρίως εναντίον των μυϊκών συσπάσεων (κράμπες).
Σε γαργάρες κάνει καλό σε παθήσεις του ρινοφάρυγγα, τον βήχα και γενικά ασθματικές και γριπώδεις καταστάσεις. Το μάσημα των νωπών φύλλων δρα ως αντιεμετικό και είναι χρήσιμο για να απαλλαγεί κανείς από την μυρωδιά του σκόρδου.
ΜΕΛΙΣΣΟΧΟΡΤΟ
Το μελισσόχορτο είναι ένα από τα φυτά που μεγαλώνουν χωρίς ιδιαίτερη φροντίδα. Ρίξτε λίγους σπόρους σε μια γλάστρα ή στο χώμα του κήπου σας και σύντομα θα το δείτε να φυτρώνει και να εξαπλώνεται. Η σπορά γίνεται Αύγουστο με Σεπτέμβριο (με το φυτό να ανθίζει την άνοιξη) ή Μάρτιο με Απρίλιο (με το φυτό να ανθίζει το καλοκαίρι). Βεβαιωθείτε ότι το έχετε τοποθετήσει σε ηλιόλουστη θέση.
ΧΡΗΣΗ
To Μελισσόχορτο φαίνεται να είναι ένα βότανο με πάρα πολλές χρήσεις – κλινικές μελέτες εντοπίζουν όλο και περισσότερες ιδιότητες του. Παρουσιάζει έντονη αντιοξειδωτική δράση και μέτρια αντιβακτηριδιακή. Το μελισσόχορτο βοηθάει το μυαλό να καθαρίσει, αυξάνει την αντίληψη και ενισχύει τη μνήμη.
Τα ζεστά αφεψήματα με μελισσόχορτο ανακουφίζουν από τον πυρετό και την ιγμορίτιδα. Επίσης με νωπά φύλλα μπορούμε να φτιάξουμε ένα δροσιστικό ρόφημα το καλοκαίρι. Εξωτερικά το βότανο χρησιμοποιείται σε πληγές και επώδυνα πρηξίματα.
Προσοχή: Το παραπάνω άρθρο έχει ενημερωτικό σκοπό. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε συνταγή ή πριν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, ζητήστε τη γνώμη του κατάλληλου επαγγελματία υγείας ή διατροφολόγου. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν αλληλεπιδράσεις.
Διαβάστε επίσης: